Sytuacja gospodarcza w Niemczech – prognozy na 2023 i 2024 rok.

Podczas gdy pandemia koronawirusa prawdopodobnie straciła już w znacznej mierze swój negatywny impet, to wojna w Ukrainie i wynikające z niej napięcia polityczne, nadal osłabiają europejską gospodarkę. Wynika to ze znacznej liczby restrykcji i sankcji handlowych oraz pogorszenia globalnych nastrojów inwestycyjnych.

Politycy i naukowcy podobnie patrzą na sytuację gospodarczą w Niemczech.

Choć wiele tegorocznych prognoz odnoszących się do poziomu kluczowych danych makroekonomicznych było dotychczas wielokrotnie korygowanych, to założenia wielu niemieckich instytucji co do tempa wzrostu PKB w Niemczech w 2023 roku są obecnie zbliżone.

Na podstawie danych za I i II kwartał formułowano raczej pozytywne prognozy przewidujące dodatnią dynamikę PKB Niemiec w 2023 roku. Zarówno rząd federalny jak i Komisja Europejska oraz Międzynarodowy Fundusz Walutowy (a więc aktorzy polityczni, którzy niejako z urzędu są zobowiązani do „zawodowego optymizmu”), przewidywali zwiększenie PKB Niemiec o 0,2–0,4%. Oczekiwania wobec dodatniego tempa wzrostu niemieckiej gospodarki wyrażały także Niemiecki Instytut Ekonomiczny oraz Instytut Badań Ekonomicznych, które prognozowały, że PKB Niemiec wzrośnie w 2023 roku o odpowiednio o 0,25% i 0,4%.

Ostatnie prognozy uwzględniające wyniki za II kwartał są jednak mniej optymistyczne. Instytut Makroekonomii (IMK) i Instytut Gospodarki Światowej w Hamburgu oczekują zmniejszenia PKB Niemiec w 2023 roku o 0,5%. Pozostałe liczące się instytuty (IWH, IfW, RWI, IFO) również zakładają mniej lub bardziej znaczący spadek PKB na poziomie od 0,3 do 0,5%. W swojej najnowszej prognozie z końca czerwca tego roku, Bundesbank również przewiduje spadek PKB w Niemczech w 2023 roku o 0,3 proc. w stosunku do roku poprzedniego.

Oczekiwania w przemyśle i handlu są wciąż słabe

Jedną z bardziej znanych publikacji na temat aktualnej sytuacji gospodarczej w Niemczech jest prawdopodobnie indeks klimatu biznesowego (ifo Geschäftsklima). Instytut badawczy z Monachium ogłosił 26 czerwca, że „nastroje w niemieckiej gospodarce wyraźnie się pogorszyły”. Indeks spadł w czerwcu z 91,5 do 88,5 pkt., co zaniepokoiło niemieckich naukowców, zwłaszcza jeśli chodzi o rozwój sytuacji w niemieckim przemyśle. Indeks, na który składają się oceny bieżącej sytuacji gospodarczej oraz oczekiwań, znacznie spadł, zwłaszcza w zakresie oczekiwań – i tym samym powrócił do poziomu z listopada 2022 r.

Przyczyną negatywnych nastrojów wśród przedsiębiorstw przemysłowych był głównie stosunkowo niewielki portfel zamówień. Dane płynące z przedsiębiorstw handlowych niestety również nie poprawiły oceny sytuacji gospodarczej w Niemczech. Mimo niewielkiej poprawy oczekiwań, wciąż przedsiębiorcom daleko jest do pozytywnej oceny perspektyw zwiększenia wartości handlu w 2023 roku.

Niskie bezrobocie w Niemczech filarem gospodarki

Mimo kryzysów obecnej dekady, dotychczas jednym z największych atutów niemieckiej gospodarki była stabilność rynku pracy. Według prognoz Bundesbanku sytuacja na rynku pracy może jednak ulec niewielkiemu pogorszeniu ze względu na wzrost kosztów pracy, przekładający się na zmniejszenie dynamiki zatrudniania nowych pracowników. Ogólnie jednak zakłada się, że po 2023 r. bezrobocie ponownie spadnie i ostatecznie powróci do poziomu z 2019 r.

Czy 2023 roku będzie dla gospodarki niemieckiej ostatnim rokiem na minusie?

Wypowiedzi polityków i przedstawicieli instytutów badawczych na temat PKB w 2024 r. są niemal jednogłośnie pozytywne. Żaden z liczących się instytutów gospodarczych nie przewiduje ujemnej dynamiki zmian PKB w 2024 roku. Bundesbank wydaje się najbardziej ostrożny, przewidując wzrost PKB Niemiec w 2024 roku na poziomie 1,2%, podczas gdy Instytut Badań Ekonomicznych (Halle) prognozuje wzrost PKB na poziomie 1,7%, a RWI aż 1,9%. Wszystkie prognozy zauważają jednak, że scenariusz poprawy sytuacji gospodarczej będzie miał miejsce wyłącznie w warunkach braku eskalacji globalnych napięć – w szczególności wojny w Europie Wschodniej.