Przyczyny bankructw w Europie

W toku badań ustalono, że wspomniany wzrost upadłości oscylował na poziomie 24 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim (zmiana ze 113 tys. do 140 tys. przypadków). Eksperci Creditreform podkreślają, że upadłości firm rzadko pojawiają się nagle i niespodziewanie. Zwykle symptomem, który wyprzedza wystąpienie trwałych problemów z płatnościami, są narastające opóźnienia w regulowaniu zobowiązań. W badaniu zdarzeń związanych z niewypłacalnością, istotna jest zatem analiza zachowań płatniczych przedsiębiorstw w dłuższym okresie. 

ESG staje się globalne

Eksport stanowi dla niemieckiej gospodarki Niemiec główny filar rozwoju. Kluczowe gałęzie przemysłu, od producentów samochodów po chemię i budowę maszyn, są szczególnie uzależnione od eksportu swoich towarów. W odniesieniu do niemieckiej gospodarki można także powiedzieć, że eksport odgrywa w okresie dekoniunktury szczególną rolę, ponieważ w pewien sposób rekompensuje problemy krajowej gospodarki, a w szczególności te, które wynikają z ograniczonej konsumpcji. Podczas gdy konsumpcja prywatna cierpi z powodu wciąż wysokiej inflacji, to obserwowane tendencje protekcjonistyczne w niektórych państwach i wąskie gardła w dostawach, odciskają piętno na działalności eksportowej. Trudności związane z łańcuchami dostaw wydają się obecnie mniejsze ze względu na politycznie kontrolowane środki wspierające protekcjonizm, a nie, jakby mogło się wydawać - z większego znaczenia nowych, bardziej restrykcyjnych i kosztownych standardów prawnych określonych przez politykę ESG. 

Z obserwacji Creditreform wynika, że w perspektywie krótkoterminowej przedsiębiorstwa obawiają się wprowadzenia bardziej przyjaznych środowisku środków w związku z transportem i zwrócenia większej uwagi na standardy bezpieczeństwa i higieny pracy dostawców. Trudności w łańcuchu dostaw i przeszkody logistyczne są szczególnie trudne dla firm w Niemczech i po raz kolejny stanowią istotne ryzyko w badaniu.

Przyczyny wzrostu opóźnień płatniczych

Oprócz problemów strukturalnych występujących w handlu światowym, zagrożenie dla kapitału obrotowego spowodowane opóźnieniami w płatnościach i niewypłacalnością ma negatywny wpływ na niemieckie przedsiębiorstwa prowadzące działalność eksportową. Na uwagę zasługuje fakt, że zdecydowana większość firm zajmujących się eksportem określa brak terminowej spłaty należności ze strony swoich kontrahentów jako „wyzwanie”. Ponad dwie trzecie firm stwierdza ponadto, że problemy te miały umiarkowany lub znaczący wpływ na ich działalność. Szczególnie niepokojące jest odnotowanie wzrostu niepewności wśród eksporterów: prawie połowa spośród nich spodziewa się wzrostu zaległości w płatnościach, podczas gdy w 2022 r. był to co trzeci przedsiębiorca.

Do przyczyn wzrostu sceptycznych oczekiwań związanych ze wzrostem zaległości płatniczych należy w ocenie ekonomistów Creditreform polityka stóp procentowych wielu banków centralnych, która w ostatnim czasie poruszała się raczej w trendzie wzrostowym. W tej sytuacji kredyt kupiecki stanowił względnie atrakcyjny sposób na poprawę płynności finansowej firm. Terminy płatności były z tego powodu świadomie przekraczane, gdyż było to tańsze od finansowania dostępnego za pośrednictwem banku. 

Prognozy upadłości przedsiębiorstw w UE

Z prowadzonych badań wynika, że spodziewany jest wzrost upadłości przedsiębiorstw powyżej średniej europejskiej w Holandii, we Francji, w Irlandii oraz we Włoszech. W porównaniu z 2019 r. oczekuje się także wzrostu w Hiszpanii, w Wielkiej Brytanii, a także w Danii, Irlandii i Szwajcarii.

Wyniki badań ekonomicznych Creditreform wskazują także na przyczyny tej sytuacji. Po gwałtownym wzroście w pierwszym kryzysowym roku 2020, okres przeterminowania należności w 2021 ponownie spadł – do poziomu średnio 50,5 dnia dla wszystkich krajów w 2021 r. (2020: 52,0 dni). Należy przy tym zauważyć, że pomiędzy poszczególnymi krajami występują duże różnice. Włochy pozostają negatywnym liderem z niespłaconym zadłużeniem przekraczającym 85 dni. Na drugim miejscu znajduje się Hiszpania z 56 dniami – podczas gdy wartość porównawcza dla Niemiec w 2021 r. wyniosła 29 dni. Obserwowane spowolnienie gospodarcze wpłynęło także na wydłużenie terminów płatności, choć i tutaj również widać uderzającą różnicę pomiędzy poszczególnymi krajami. O ile średni termin płatności w Niemczech wynosił 14,8 dnia, o tyle we Włoszech wynosił on 59,3 dnia. 

Choć liczba bankructw w Europie Zachodniej nadal rośnie, to na szczęście jest ona jeszcze daleka od poziomu obserwowanego w poprzedniej dekadzie. Mimo to, firmy eksportujące dostrzegają już problem i stają się coraz bardziej ostrożne przy wyborze klientów.